یادداشت قابل تامل دکتر رسول جعفریان از قسمت هایی از خاطرات شیخ علی اصغر مروارید

به تازگی خاطرات مرحوم آقای شیخ علی اصغر مروارید(1303 ـ 1396) منتشر شده است. از داخل کتاب معلوم می شود که حوالی دو دهه قبل ضبط شده است. چون جایی می گوید «خدا حفظ کند آقای منتظری را» (که ایشان در 29 آذر 1388 درگذشت). آقای مروارید در میان روحانیون انقلابی مشابه خود، نقش مهمی در انقلاب داشت، اما اندکی بعد از انقلاب، به دلایلی کنار گذاشته شد.

یک مرکز تحقیقاتی و انتشاراتی با کتابخانه ای درست کرد که آن ساختمان را هم از او گرفتند و سالهای آخر بی سر و سامان بود. آخرین خاطره من با کتابخانه اش است که همه این کتابها ـ چند ماه قبل ـ به قم آمد، و یک کتابفروش مصری یک جا خرید و چه کرد نمی دانم. نسخه های خطی هم فراوان داشت که الان نمی دانم کجاست.

چندین بار زمانی که کتابخانه مجلس بودم، آنجا آمد و گعده داشتیم و خاطراتی نقل می کرد. حریت خاص خود را داشت و اینجا هم در این خاطرات، نکات تازه ای دارد که برای شناخت مسائل قبل از انقلاب خوب است. برخی از جملات او را اینجا نقل می کنم:  [رسول جعفریان]
بلیط گرفتیم تا برای دیدار امام به پاریس برویم.... موقع خدا حافظی آقای بهشتی را دیدم.

ایشان گفتند شما امام را که دیدی خلاصه یک مقدار از وضع ما صحبت کن. چون آقای مطهری یک مقدار اینجا ما را  تحویل نمی گیرد. در حقیقت شما به امام بگویید که حساب ما را داشته باشد و مثلا این طور نباشد که حرف های آقای مطهری اثر در آنجا بگذارد    (ص 162)

این طور نبودم که علیه دکتر شریعتی موضع گیری کنم. حتی در جلسه سخنرانی آری این چنین بود برادر حضور داشتم و خیلی هم خوشم آمد. اما به عقیده من دکتر شریعتی یک قدری از خودش متشکر بود و الا واقعا خیلی ارزنده بود (ص 123)

[در زندان] آقای مهندس بازرگان و مهندس سحابی همیشه مشغول نوشتن و ترجمه بودند. مهندس بازرگان یادداشت هایی می کرد. از نظر و کار آقای مهندس خیلی خوشم می آمد. حتی خیلی منظم می خوابید... یک بار ایشان گفت: این صد و بیستمین باری است که من رخت خوابم را انداخته ام و جمع می کنم. آقای شجونی هم در همان حجره بود. اما بر عکس، یک بار نشد که ایشان رخت خوابش را جمع کند. (ص 108)

گاه در مسجد هدایت منبر می رفتم. یادم آمد در آنجا یک بار آقای باهنر خطبه ماه مبارک رمضان را خواند که ... خوابتان هم در این ماه عبادت است. به محض گفتن این جمله، آقای طالقانی از پایین منبر گفت: آقای باهنر، مردم به اندازه کافی راجع به خواب و فضیلت آن شنیده ام. یک مقدار راجع به بیداری برایشان صحبت کنید. (ص 124)
خدا حفظ کند آقای منتظری را، می گفت کریستف کلمب امریکا را کشف کرد ما خلخال را... (ص 156)

علامه طباطبایی از خوش فکر ترین علمای قم بود. یعنی مسائل اجتماعی را خیلی خوب درک می کرد. در باره انقلاب هم فلسفی فکر می کردند. ... وضع معیشتی مرحوم علامه طباطبایی است. ایشان در فقر شدیدی زندگی می کرد.... خانه محقری که متجاوز از 60 یا 70 متر نبود و تنها دو اتاق داشت. تا زمانی که آمدند صفائیه و در زمین های اوقافی خانه ای ساختند. در اواخر عمرشان در دماوند جایی گرفته بودند.... در اواخر دچار فراموشی شده بودند، و گاهی وقت ها نماز را چند مرتبه می خواندند. (ص 63).